Bij de twee geboortes die ik heb gegeven, werd ook een nieuw deel van mezelf geboren. Het klinkt misschien vreemd, zweverig of zelfs gezapig, maar zo ervaar ik het echt. Ik had nooit gedacht dat het moederschap me zó zou veranderen. Mijn hele gevoels- en belevingswereld is anders, nog intenser dan het al was en ik ben anders gaan kijken naar mezelf, naar anderen en naar de wereld. Ik ben nog steeds dezelfde persoon die ik altijd was en tegelijkertijd ook een ander. Mijn zwangerschappen en mijn kinderen hebben me ertoe bewogen dieper na te denken, om dingen anders te benaderen dat alles heeft mijn wereld op zijn kop gezet. Ik vind het leven ingewikkelder dan ooit en tegelijkertijd zo simpel. En ik leer elke dag.
Hetzelfde mensje, hetzelfde karakter
Bij ons eerste kindje was alles nieuw, ze was zo klein, zo kwetsbaar en zo aanhankelijk. We droegen haar altijd en overal, ze had een hekel aan liggen (ze had reflux) en dus hadden we al snel vier draagdoeken en een draagzak. De kinderwagen en wieg werden nauwelijks gebruikt. Zelfs als haar wiegje aan het bed geschoven was niet dichtbij genoeg en maandenlang sliep ze boven op ons, wij halfzittend en half slapend… Niet wat veilig slapen genoemd wordt, maar op dat moment de enige juiste optie voor ons. Slaaptraining hebben ook wij als oververmoeide ouders geprobeerd, dat lees je hier. Dat deed meer kwaad dan goed en we gaven het al snel op. We kozen ervoor om ons erbij neer te leggen en tot op de dag van vandaag blijft het een heikel punt. Ons meisje wordt met periodes nog steeds wakker in de nacht en zoekt dan bevestiging, liefde, nabijheid. Net als eten trouwens. Van voeden op verzoek, wat enorm intensief was en zeer lastig voor mensen zonder mijn borsten, want ze dronk de ene keer 20 en de andere keer 80 cc met een compleet willekeurige lengte van tussenpozen, naar een peuter die alleen eet wanneer en waarin ze zin heeft. Echt, we kunnen hemel en aarde bewegen, maar als ze iets niet wil, dan gebeurt. het. niet. en als ze iets wel wil dan kan ze dat moeilijk loslaten, logisch beredeneren werkt op deze leeftijd nog niet. Ze wil het (of niet), punt.
Ook toen ze kon zitten in de kinderwagen, droegen we haar vaak nog, anders zette ze een keel op. Ik dacht dat ze niet kon liggen door het teruggeven van de melk, maar het bleef zo en toen ons zoontje werd geboren en zo’n compleet andere baby bleek te zijn, ben ik op een andere manier gaat kijken naar de babytijd van ons meisje. Dat dragen was trouwens wel heel goed, want ze was snel geprikkeld en overprikkeld. Als we iets anders deden dan normaal, bijvoorbeeld op visite gaan, dan had ze de grootste moeite om te slapen en huilde ze erna nog uren, in sommige gevallen was ze nog dagen huilerig en sliep ze minder dan normaal. Alsof haar rust weg was. Ze sliep dan maximaal 20 minuten om even op te laden en daarna hing ze, nog meer dan normaal, als een aapje aan mij of papa. Ik wil hier overigens geen grote klacht van maken, want ze is in haar gewone doen heel tevreden en blij, ze was een heerlijke baby en dreumes en nu een fantastische, grappige, slimme peuter.
Ik voel me sterk met haar verbonden, maar soms botsen we echt, vooral in behoeften.
Ze begon al vroeg met praten en is qua taalgebruik en spraak vooruit op haar leeftijdsgenootjes. Ze is heel sociaal, maar moet wel even ontdooien bij nieuw gezelschap. Ook bekend gezelschap krijgt soms haar echte ikje niet te zien. Met name als ze zich moe of overprikkeld voelt, of niet op haar gemak, om soms onbekende redenen. Het liefst kijkt ze de kat uit de boom vanaf mijn of papa’s schoot. Nu ze wat groter is, worden sommige dingen wat makkelijker en worden andere dingen weer moeilijker. Maar nog steeds is ze hetzelfde mensje, met hetzelfde karakter en ze blijft dagelijks zorgen voor verrassingen en uitdagingen. Tijdens mijn zwangerschap en na de geboorte van haar broertje heb ik veel moeite gehad met het bewaren van mijn geduld met haar intense buien en ik heb me daar enorm schuldig over gevoeld. Ik voel me sterk met haar verbonden, maar soms botsen we echt, vooral in behoeften. Nog steeds is het moeilijk, maar omdat ik blijf zoeken, lezen en invoelen, houd ik mezelf drijvende.
Niet verlegen
Al een hele tijd weet ik dat ik kenmerken heb van een hoogsensitieve persoonlijkheid. Ik beleef dingen vrij intens, ben super gevoelig voor prikkels zoals licht en geluid, kan me in bepaalde situaties onmogelijk concentreren doordat ik deze prikkels niet kan filteren. Ik trek het me ontzettend aan hoe mensen met me omgaan en tegen me praten. Mensen kunnen me zogezegd met positiviteit en verbinding opliften maar ook keihard neerslaan met negativiteit, uitgesproken of onuitgesproken oordeel en verwijten. Mijn emoties kunnen me meeslepen naar de wolken of de diepe zwarte zee en ik kan daar in mijn eentje moeilijk uitkomen. Ik heb hiermee deels leren omgaan door kennis te verzamelen over mijn eigenschap, maar ik ben er nog lang niet. En mijn dochter, mijn oudste kind, zij is net zo intens, gevoelig en temperamentvol als ik.
Op dit moment zit ik midden in het boek Hoog sensitieve personen van Elaine ’n Aron. Zij legt heel duidelijk uit wat de karaktereigenschap inhoudt en hoe het zich kan uiten op verschillende manieren en ook hoe je er mee om kunt gaan. Het is een dik boek, soms langdradig en niet alles spreekt me honderd procent aan, maar ja, ik herken mijzelf hierin. Een ook mijn moeder, mijn zussen, enkele vrienden en ook mijn dochter, ieder op hun eigen manier. Veel hoog sensitieve mensen zijn ook temperamentvol, zo blijkt. Lang niet alle hoog sensitieve mensen zijn namelijk altijd verlegen, teruggetrokken en introvert. Ik dacht van mezelf vrij lange tijd dat ik verlegen was in groepen maar ik ben helemaal niet verlegen. Ik kan namelijk prima een gesprek voeren met iemand die ik ken, of over koetjes en kalfjes praten met een vreemde. Ja, dat heb ik geleerd, maar echt ik ben er goed in ALS ik me goed voel. Ik ben echt ab-so-luut niet verlegen. Het blijkt dat een vijfde van de wereldbevolking momenteel kenmerken heeft van een hoog senstitieve persoonlijkheid, dus het is niet erg uniek of bijzonder en toch is dat het wel.
Machtsstrijd
De meest geaccepteerde opvoedstijl hier in het Westen is gebaseerd op het behaviorisme en dat werkt niet als kinderen gevoelig en temperamentvol zijn. Het ouderwetse opvoeden, waarmee ‘wij’ allemaal groot zijn geworden, pakt namelijk vrijwel uitsluitend het gedrag van een kind aan. Ouders krijgen allemaal tools om het gedrag van hun kind te veranderen of naar hun eigen hand te zetten. Het doel is om ‘lieve’ kinderen te krijgen die zich weten te gedragen, vooral in gezelschap. Dat is even kort door de bocht, dat weet ik. Ik schrijf dit ook niet om mijn eigen ouders of andere ouders te veroordelen die deze opvoedstijl hebben gebruikt of gebruiken. Zij wisten en weten namelijk niet beter en deden/doen wat zij kunnen. Ik wist het ook niet voordat ik begon met leren en ik sta echt ook nog aan het begin van mijn reis als moeder. Maar als je gedrag probeert te sturen kun je ogenschijnlijk bereiken wat je wenst, maar je weet het niet omdat je niet zo zeer bezig bent met de innerlijke motivatie van een kind. Doet hij iets om een beloning te krijgen of om een straf te vermijden? Bij een temperamentvol kind kun je hoog of laag springen, moeten straffen steeds harder worden en beloningen steeds groter omdat het temperament sterker is dan de straf of beloning. Hiermee bereik je in mijn ogen nooit iets goeds. Ik denk aan stiekem gedrag of machtsstrijd. Ik heb het zien gebeuren om me heen. Wij proberen dus om haar te helpen haar eigen wil, gevoelens, gedachten en grenzen te leren kennen en hopelijk kunnen we haar ook helpen op die te begrenzen op een manier die bij haar past. Een manier vanuit haarzelf. Want ik geloof dat ze dat in zich heeft. Hoe veel deze manier van opvoeden ook van ons vraagt en hoewel ik soms twijfel aan keuzes en strategieën op het moment, ik sta achter het grote geheel. Opvoeden blijft zoeken en niemand doet het perfect, maar we doen allemaal ons best.
Helaas baseer ik ook nog steeds een groot deel van mijn eigenwaarde op wat anderen van mij vinden, ook al weet ik dat ik dat niet moet doen. Dat gun ik mijn kinderen echt anders.
Alternatieven
Al vrij snel na de geboorte van mijn dochter, kwam ik gelukkig in aanraking met alternatieve opvoedstijlen die ik zelf altijd een beetje afdeed als ‘geitenwollensokken’. Het was en is mijn redding. Want via natuurlijk ouderschap, kwam ik bij verbindend ouderschap, mild ouderschap en onvoorwaardelijk ouderschap. Opvoedstijlen waarbij je zo min mogelijk probeert te oordelen, waar je probeert je eigen triggers te zien en aan te pakken, waarbij je leert dat zelfliefde onmisbaar is voordat je écht onvoorwaardelijk van een ander kunt houden. Het is niet de meest bewandelde route, maar gelukkig zijn er inmiddels heel wat ouders die zich eraan wagen en worden de theorieën ook ruimschoots onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek. Hoewel het me nog niet altijd lukt, voél ik dat we er goed aan doen om niet te straffen of te belonen. Ook al betekent het dat ik soms sta te huilen onder de douche. Van frustratie, van schuldgevoel, van vermoeidheid of gewoon van alle drie. Ook al lijkt het soms misschien alsof ik niet opvoed in de ogen van anderen en vind ik dat heel moeilijk en kan ik mijn uitgangspunt vaak helemaal niet goed uitleggen. Ik weet namelijk dat hard optreden of straffen absoluut niet werkt bij het temperamentvolle karakter van mijn dochter. En ook dat belonen, een beloning beloven, of omkopen eigenlijk (sorry), misschien tijdelijk werkt, alleen niet bijdraagt aan het innerlijke kompas en intrinsieke motivatie van mijn kinderen. zij gooit alleen maar meer haar kont tegen de krib en raakt emotioneel alleen maar meer in de knoop en verder van ons verwijderd. Elke dag probeer ik, elke dag faal ik. Geduld is helaas niet eindeloos en ik ben zelf ook behoorlijk temperamentvol, ook al is dat in mijn jonge jaren getemperd. Sommige dagen zijn fijn en licht, andere dagen gaan we door zware stormen, ik denk dat het erbij hoort.
We hebben het geprobeerd hoor, de traditionele manier van opvoeden, maar het werkte averechts. En eerlijk gezegd, was dat ook zo bij mij. Ik deed vaak dingen waar ik geen zin had om bijvoorbeeld mijn moeder een plezier te doen. Lief, maar ik deed het dus niet vanuit mezelf. Nog steeds heb ik een probleem met het te graag willen pleasen van andere mensen, het iedereen naar de zin willen maken ten koste van mezelf. Mijn gedrag was en is natuurlijk meestal natuurlijk wel om door een ringetje te halen. Het gevolg van consequent over mijn eigen grenzen gaan is echter dat ik erg vaak intense hoofdpijn heb en me erg vaak erg moe voel. Helaas baseer ik ook nog steeds een groot deel van mijn eigenwaarde op wat anderen van mij vinden, ook al weet ik dat ik dat niet moet doen. Dat gun ik mijn kinderen echt anders.
Jouw eigen ik
Dus, mijn lieve oudste kindje. Mijn hooggevoelige, temperamentvolle dochtertje. Dankjewel. Dankjewel dat je me elke dag naar mezelf laat kijken, me laat leren. Dat je me uitdaagt, dat je me tot het uiterste laat gaan (en soms drijft). Dat je me de kans geeft om sorry te zeggen als ik iets fout gedaan heb. Dat je mijn liefde beantwoordt en dat je zo slim bent en lief en sterk. Ik hoop dat ik je iets mag leren terwijl je opgroeit wat ik zelf misschien nooit helemaal ga kunnen. Namelijk van jezelf houden zonder dat je daarvoor afhankelijk bent van anderen. Dat je vanuit de goedheid van jezelf iets moois mag geven aan de mensen om je heen. Dat je de wereld een stukje mooier maakt met jouw karaktereigenschap die zo uitdagend kan zijn maar ook zo waardevol. Want je weet wat je wil en je gaat ervoor. Ik hoop dat je daar altijd op zal kunnen vertrouwen. Ik vertrouw in ieder geval op jou. Jouw eigen ik.
