Ouderschap

Voorlezen: liefde en aandacht als basis voor leren

 

Kinderen worden niet met eigenwaarde geboren. Het moet worden opgebouwd tijdens het leven en diep van binnen worden verankerd. Het gaat om een innerlijk weten dat je bijzonder bent. Zodat je je zelfrespect straks niet laat afhangen van cijfers, bezittingen of de mening van anderen. Je kunt als ouder helpen om een sterke basis te leggen voor het leven.

Het bovenstaande schrijft Christine Pannebakker in een artikel over Bewust Ouderschap in het tijdschrift Happinez (2009). Deze uitspraak legt voor mij zo feilloos de vinger op de zere plek, dat ik het niet kon laten liggen. Onvoorwaardelijke liefde en aandacht is echt zo belangrijk in de ontwikkeling van een kind naar een goed functionerende volwassene. Onderzoeken wijzen uit dat knuffelen essentieel is voor een gezonde ontwikkeling. Pannebakker stelt in haar artikel onder andere dat kinderen liefde, aandacht en lijfelijk contact nodig hebben om zich te kunnen hechten. Die goede hechting zorgt voor een basiszekerheid waar vanuit een kind op ontdekkingsreis kan gaan. Het leggen voor die sterke, veilige basis, begint dus met het vaak geven van onverdeelde aandacht en het doorbrengen van tijd met elkaar. Als je regelmatig je kindje op schoot neemt om een verhaaltje te lezen, voldoe je dus aan die basisbehoefte en alle voordelen die er ook nog bijkomen zijn natuurlijk mooi meegenomen.

INLEVEN EN HERKENNEN
Voorlezen versterkt de band tussen voorlezers en kinderen ook, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Utrecht (Vermeijs, A. 2013). Het kan dus bijdragen aan die sterke basiszekerheid die een kind nodig heeft om zo ongehinderd mogelijk de wereld te kunnen ontdekken. Bij ons thuis is lezen een laagdrempelige manier om met onverdeelde aandacht tijd met ons kindje door te brengen. Samen bladeren we, kijken we plaatjes, benoemen we plaatjes of lezen we het verhaaltje. En tegelijk knuffelen we elkaar fijn, dat gun ik iedereen.

We merkten al snel dat, toen onze dochter toe was aan leren praten, ze de woordjes en geluidjes ging onthouden en nadoen. Daarbij kan ze personages, situaties en mogelijkheden verkennen op een heel veilige manier vanaf de meest veilige plek: onze schoot. Afhankelijk van haar behoefte zit ze stil te luisteren of reageert ze inlevend op wat een personage meemaakt. Nu kunnen we soms al door de dag heen verwijzen naar de verhaaltjes. Bijvoorbeeld toen mijn dochter naar het consultatiebureau moest en dat best wel spannend vond. Toen ging ze ‘net als Elmo’ netjes alle processen door als Elmo in het boekje ‘Elmo bij de dokter’ (S. Albee).

Emoties benoemen moet je leren.

EMOTIES
Onze peuter heeft, net als alle peuters, dagelijks te kampen met grote emoties. In How2talk2kids staat: Het is belangrijk dat wij onze kinderen een woordenschat geven om hun werkelijke gevoel te uiten (Faber&Mazlish, 2007). In het omgaan met de uitbarstingen van onze peuter, merken we ook dat we veel hebben aan de verhalen die we samen hebben gelezen. In veel peuter- en kleuterboekjes staan namelijk de emoties van verschillende personages centraal en door dit te herkennen en benoemen, krijgen de gevoelens voor haar een naam. We kunnen over herkenbare situaties en problemen lezen en hier ook steeds beter over praten, zo krijgt ze meer grip op haar eigen gevoel en emoties. Al heeft het natuurlijk pas zin om erover te praten na een zogenoemde ‘meltdown’. Ze is nu 2,5 en wij benoemen haar emoties dan voor haar, bijvoorbeeld: “Je bent boos omdat je jouw tanden niet wil poetsen. Maar het is belangrijk, dus we gaan het wel even doen. Kun je doen als een tijger? Wraaaaa!” Negen van de tien keer helpt dit.

Zelf heb ik er nog geen ervaring mee, maar in mijn onderzoekje kwam ik tegen dat als een kind al wat ouder is, er mooie gesprekken kunnen ontstaan aan de hand van de verhalen die gelezen worden en dat is ook super voor de hechting tussen ouder en kind (Gastauteur, Kiind, 2021). Dat klinkt ook heel logisch, want je leest over onderwerpen die je normaal misschien niet zo makkelijk of natuurlijk kunt aansnijden, maar die wel belangrijk zijn voor de ontwikkeling van een klein mensje. Dus het aanschaffen van boekjes om (voor) te lezen voor elke leeftijd en/of regelmatig naar de bibliotheek gaan, is een heel goed idee als je extra connectie met je kindje wil krijgen en je graag wil ontdekken wat er in dat koppie speelt. Daarnaast kun je als ouder op die manier ook jouw normen en waarden delen en overbrengen met behulp van context en voorbeelden, een win-winsituatie dus.

LEERVERMOGEN
Als je een uitgebreide woordenschat hebt, begrijp je sneller wat iemand bedoelt en begrijp je vaak ook meer van een geschreven of gesproken tekst dan iemand met een beperkte woordenschat. Daarnaast kun je beter onder woorden brengen wat je zelf bedoelt. Door op jonge leeftijd boekjes voor te lezen, herkennen kinderen sneller woorden en krijgen zij gevoel mee voor een juiste grammaticale opbouw van zinnen. Geen wonder dus dat, als kinderen lezen in hun vrije tijd, dit positief samenhangt met schoolprestaties en score op bijvoorbeeld de Cito-eindtoets (Bonset, 2016). Ik durf wel te stellen dat lezen je slimmer maakt op veel gebieden, op welke leeftijd je ook begint. Dus, daag jezelf uit en pak eens een boek over een onderwerp dat je interesseert. Zo geef je het goede voorbeeld aan je kinderen, je wordt er zelf een stukje slimmer van en wie weet wordt jouw voorbeeld gevolgd. 


Bij ons succesvolle prentenboekjes voor de leeftijd van 2-3 jaar:

  • De Gruffalo – Julia Donaldson
  • Coco kan het! – Loes Riphagen
  • Gewoon zoals je bent – Jonny Lambert
  • Het bezige bijtje – Britta Teckentrup
  • Neon Leon – Jane Clarke
  • Welterusten, Kleine Beer – Martin Waddell
  • 123 Sesamstraat: Pret met Pino – Tingue Dongelmans


Bronnen:

Bonset H. (2016). Kan leesbevordering de ontlezing stoppen? Een beschouwing naar aanleiding van empirisch onderzoek. Verkregen op 28 mei 2021. Van: https://lt-tijdschriften.nl/ojs/index.php/ltt/article/view/1567

Faber, A. en Mazlish, E. (2007). How2talk2kids

Gastauteur bij Kiind (2021). Verhalen voorlezen. Verkregen op 28 mei 2021. Van: https://kiind.nl/verhalen-voorlezen/

Pannebakker, C. (2009). Happinez. Dit is misschien wel het belangrijkste om als ouder mee te geven aan je kind.Verkregen op 9 juni 2021. Van: https://www.happinez.nl/bewust-ouderschap/zo-geef-je-je-kind-een-zak-met-zelfvertrouwen-mee/

Vermeijs, A. (2013). Hoe kinderen gevormd worden door verhalen. Utrecht University Repository. Verkregen op 28 mei 2021. Van: https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/279290

Dit vind je misschien ook leuk...